Sibel Demirkol
Bitlis'in ifadesini sağlayan öne çıkışını gerçekleştiren en önemli yapıttır Bitlis Kale'si. Bitlis'in ismi ile özleşen ilden önce akla gelen olgudur. Bitlis ismi tarihin tozlu sayfalarından günümüze miras olarak kalmıştır. Tarihle bağını ortaya çıkaran konu Bitlis ismi ile başlamaktadır. Tarihte; Büyük İskender, subaylarından biri olan Badlis'e bir emir verir. Bitlis de büyük ve kuvvetli bir kale yapmasını emreder. Şehrin tarihçesi isminin sahibi kalenin kurucusu Makedonya Kralı Büyük İskender'in komutanı Badlis den gelmektedir.
Rivayet olsa da güçlü bağ ve deliller bulunmaktadır. Rivayete göre; Büyük İskender'in alnında iki et parçası boynuzsuz benzer şekilde çıkmıştır. Sefer esnasında çok hastadır. Dicle kıyısında Kazangöl'e girerek boynuzları düşer ve iyileşir. Büyük İskender hizmetçisi Badlis'i yanına çağırıp; "Komutan olacaksan buraya bir kale inşa et. Ben dahil kimse kuşatmasın.” der ve sefere çıkar. Dönüşte 40 gün boyunca kaleyi kuşatsa da ele geçirememistir. Badlis kaleyi ünlü fizikçi ve bilginlerle inşa etmiştir. 40 gün boyunca İskender'in askerleri kaleyi zapt edememiştir. 41. günde serçe büyüklüğündeki eşek arıları kalenin mağarasından İskender'in askerlerine saldırır. Bir çok asker ölür. Badlis kalenin kapısını açıp dışarı çıkarak kalenin anahtarını İskender'e teslim eder. İskender neden bunu yaptığını onun yüzünden birçok askerinin öldüğünü dile getirir. Badlis de kendisine öyle bir kale yapmasını kendisinin bile bu kaleye zapt edemeyecek kadar güçlü olmasını dediğini hatırlatır. Bunun üzerine İskender Badlis'i kalenin komutanı yapar. Şehir ismini de bu komutanın adından alır. Zamanla isim yine de değişiklik göstermiştir. Kale Bitlis sularının birleştiği iki kolun üzerinde bulunan büyük bir kaya üzerine inşa edilmiştir. Dörtgen biçimindedir hâlen günümüzde de en önemli turistik yapıdır. Tarihe tanıklık eden en önemli yapıtlardan biridir.
