Sibel Demirkol
Tarihi kimliğine eğitim ile başlayan Bitlis ili geçmişten günümüze en büyük medreselerin ve ilk eğitim kurumlarının açıldığı şehir olmuştur. En başta ihlasiye medresesi gelmektedir. Bu medrese Türk İslam mimari yapıtlarının da başında gelmektedir. İslami ve beşeri ilimlerin verildiği doğudaki eğitim beşiği sayılmıştır. Bu medrese Selçuklular tarafından 1216 yılında yaptırılmıştır. Dönemin en önemli bilim merkezlerinden biri olma özelliğini taşımıştır. Bitlis in önemli hanlarından olan 5. Şerefhan tarafından bizzat onarılmıştır. Günümüzde vakıflar genel müdürlüğünün merkez binası olarak faaliyet göstermektedir. Bitlis de hizmete konulan medreseler; kültür, eğitim, öğretim faaliyetlerinin yürütüldüğü önemli kurumlar olarak hizmet vermiştir. İhlasiye medresesi Ahlat a özel kesme taş ile yaptırılmıştır. Mimari eğitim yapıtları yine şehire özgü malzemeler ile meydana getirilmiştir. Eğitim şehirle özdeşen kurum olmuştur. Dönemin en önemli ilim adamları ve eğitimcileri çoğunlukla bu kurumdan yetişmişlerdir. Eğitimin beşiği olarak adlandırılan Bitlis günümüzde de doğu da en çok üniversiteye öğrenci yollayan şehirdir. Şehir açık hava müzesi olma özelliğini medreselerden taşımaktadır. İdris î Bitlis en önemli ilim adamlarından olup dönemin tarihi olaylarının çizilip yön bulmasında kaynaklık teşkil etmiştir. Bitlis eğitim konusunda son yıllarda sadece tarihi kalıntılarına önem vermemesi nedeniyle vasfını kaybetmiştir. Ancak son bir yıl içerisinde restorasyon çalışmaları ile asıl kimliğine kavuşma sürecinde ilerlemektedir.
