Hadimul Kuran
editor@turkata.com
• Dünyanın en geniş ülkesi 17.075.200 Km2 ile Rusya’dır. Rusya nüfusuna göre Dünya dokuzuncusu (141.423.773 kişi).
• Dünyanın en küçük ülkesi 0,44 Km2 ile Vatikan’dır. Hristiyanlığın Katolik mezhebinin yönetim merkezi olan bu ülkede yerleşık nüfus 930 kişi civarındadır.
• Dünyanın en kalabalık ülkesi, Dünya nüfusunun %19’nun yaşadığı Çin. 1.310.630.000 nüfusu var.
• En çok komşusu olan ülke - Çin’in 15 komşusu vardır: Kuzey Kore, Güney Kore, Rusya Federasyonu, Moğolistan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Afganistan, Pakistan, Hindistan, Nepal, Bhutan, Burma, Laos ve Vietnam.
• Dünyanın en zengin 3 ülkesi - Kanada, Norveç ve ABD.
• Dünyanın en fakir 3 ülkesi ise - Sierra Leone, Nijer ve Etiyopya’dır.
• Dünyanın en kalabalık şehiri Japonya’nın Tokyo şehridir. Nüfus 35 milyon kişi.
• Dünyanın En çok konuşulan dili Mandarin Çincesi. 845.234.000 kişi. Birleşmiş Milletlerin 6 resmi dilinden biri.
• Dünyanın en çok dil konuşulan ülkesi - Papua Yeni Gine’dir. 689 dil ve lehçe konuşuluyor.
• Okyanusta en derin yer Mariana adalarının doğusunda 10.994 m. ile Challenger çukurudur. 23 Ocak 1960'ta, İsviçreli bilim adamı Jacques Piccard ile ABD Donanması'ndan Teğmen Donald Walsh, Trieste Batiskapı içinde Mariana Çukuru'na inebilmeyi başaran ilk insanlar olmuşlardır. 25 Mart 2012'de, Kanadalı yönetmen James Cameron “Dikey Torpil (Deepsea Challenger)” adlı özel denizaltısıyla Mariana Çukuru’na tek başına inmeyi başarmıştır.
Kara üzerindeki en alçak nokta - Ölü Deniz Kıyısı - Deniz seviyesinin tam 418 metre altında bulunan bu deniz, İsrail, Ürdün ve Batı Şeria arasında bulunuyor.
• Dünyanın En Yüksek Noktası - Everest Tepesi (Himalaya Dağları). Deniz seviyesine göre 8848 metre yükseklikte bulunur. Çin Halk Cumhuriyeti–Nepal sınırı üzerinde yer alır. Everest Tepesi'ne 1950 yılından beri 3000'i aşkın dağcı tırmandı
• En büyük çöl - Kuzey Afrika’da 9.065.000 km2 ile Büyük Sahra Çölüdür. Aşağıdaki ülkelerin tamamı Sahra Çölündedir:
Cezayir, Çad, Mısır, Libya, Fas, Moritanya, Mali, Nijer, Sudan, Tunus, Batı Sahra.
• En büyük ada - Grönland’dır. Yüzölçümü 2.166.086 km2 dir. Kuzey kutbundaki en büyük buz örtüsüyle kaplı alan. Grönland Danimarka'ya bağlı özerk bölge. Adanın % 81'i buzullarla kaplıdır. Grönland'da yaşayan nüfus 57.500 civarındadır.
• En büyük kıta - Asya Kıtasıdır. Yüzölçümü 44.936.000 km2 dir. Dünya topraklarının neredeyse %30’unu kapsıyor ve Dünya nüfusunun beşte üçünü barındırıyor. Asya kıtasında 49 egemen devlet var.
• En büyük göl - Hazar Gölü’dür. 371.000 km2 dir. Su seviyesi devamlı değişir. Hem deniz, hem de göl özelliklerini taşımaktadır.Petrol yataklarınca zengindir. Azerbaycan, Rusya, Kazakistan, Türkmenistan ve İran toprakları ile çevrelenmiştir.
• En Yüksek Göl - Titicaca Gölü - üzerinde balıkçılık ve ulaşım yapılabiliyor. Peru ve Bolivya sınırında bulunan gölün yüksekliği 3.812 metre. Güney Amerika'nın en büyük tatlı su gölü. And Dağlarında yer alır ve 194 km uzunluğa ve 65 km genişliğe sahiptir.
• Dünya'nın en derin gölü Baykal Gölü. Ayrıca Dünya'nın en büyük tatlı su rezervi olan gölü de Baykal'dır. 31.500 km2 alana, 636 km uzunluğa, 1.637 m derinliğe sahip olan göl Rusyada yerleşir.
• En yüksek şelale Venezuella’da bulunan 979 metreyle Angel Şelalesidir. Şelaleyi, 20. yüzyılın başlarında, kaşif Ernesto Sanchez La Cruz keşfetmiştir. Batı dünyası ise ancak 1935'te ABD'li pilot Jimmie Angel sayesinde bu şelalenin varlığını öğrenmiştir. Sisli bir görüntüye sahip olan şelalenin suları, kuzeye doğru yol alarak Churun Nehri'ne karışır.
• En uzun nehir 6.671 km. ile Nil Nehridir. Havzası Afrika kıtasının onda birini kaplar. Güneyden kuzeye doğru akar. Etiyopya, Sudan, Mısır, Uganda, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Kenya, Tanzanya, Ruanda, Burundi, Güney Sudan olmak üzere tam 10 ülkeden geçer.
Saniyede en çok su taşıyan nehir Amazon’dur (6.437 km). Atlas Okyanusu’na saniyede 120.000 ile 200.000 metreküp arası su taşır. Dünyanın temiz suyunun %20’sini üretiyor. Havza ülkeleri Peru, Kolombiya, Brezilya, Bolivya, Ekvador ve Venezuela. Perudaki And dağlarından doğar ve Atlas Okyanusuna dökülür.
• Dünyanın en fazla elektrik enerjisi üreten barajı İtaipu Barajıdır. Brezilya - Paraguay sınırında Parana nehri üzerinde yer alır (yıllık üretim yaklaşık 90 TWh). Baraj 1984 yılında faaliyete geçmiştir.
Üç Boğaz Barajı (Three Gorges Dam) Çin'in Hubei eyaleti, Yiling bölgesinde, Sandouping kasabası yakınlarında bulunan, Yangtze Nehri üzerine kurulmuş bir hidroelektrik barajıdır. Üç Boğaz Barajı 22.500 MW kapasite ile dünyanın en büyük hidroelektrik barajıdır. Yıllık elektrik üretiminde ise İtaipu Barajından sonra dünyanın ikinci büyük barajıdır. Yapımına 1994 yılında başlanmış ve 2009 yılında faaliyete geçmiştir.
• En yüksek baraj Tacikistan’da Vakhsh nehri üzerinde bulunan 300 m. yükseklikteki Nurek Barajıdır.
• Tarihsel kayıtlara geçmiş en büyük yanardağ patlaması 1816 yılında Endonezyadaki Tambora yanardağında baş vermiştir. Patlama 92.000 insanın ölümüne neden olmuştur. Bu patlama küresel sıcaklığın 0.7 derece azalmasına neden olmuş ve 1816 yılı “yazsız yıl” ilan edilmiştir.
• En şiddetli deprem 22.05.1960 da Şili’de gerçekleşmiş 9.5 şiddetinde depremdir. Son 15 yılda en çok insan kaybına neden olan deprem, 2004 yılında Endonezyada meydana gelmiş 9.1 şiddetindeki depremdir. Depremde 250 binden fazla insan hayatını kaybetmiştir.
• En sıcak yer Libya’da 58 derece ile El Aziziyah’dır. Dünyada Yerleşimin Olduğu En Sıcak Yer - Dallol, Etiyopya. Yıl boyunca günlük ortalama sıcaklık 34.4 derece oluyor.
• En soğuk yer –89.2 0 C veya -128.6 0 F ile Antartikada Vostok. Rusya’daki “Oymyakon” dünyadaki en soğuk ikinci yer ve ayrıca dünyanın en soğuk yerleşim yeri unvanlarına sahip. Sibirya’da yer almaktadır. Oymyakon’da kaydedilen en düşük sıcaklık -71 0 C veya -96 0 F’dir. 7 ay boyunca 0'ın altında sıcaklığın olduğu bu kentte 400 kişi yaşıyor.
• En yağışlı yer Hindistan’da Cherropunji şehri olup yıllık ortalama 1.270 cm3 yağmur düşmekte.
• En kuru yer Şili’de Arica ve Antofagas arasındaki bölge (Atacama Çölü) olup ortalama 0.1 mm3 yağmur düşmektedir.
• En uzun sıradağlar - And Dağları, Güney Amerika. 7 Güney Amerika ülkesinden (Venezuela, Kolombiya, Ekvador, Peru, Bolivya, Arjantin, Şili) geçen dağ sırası tam 8.000 km'ye yayılıyor.
• En kısa ülke sınırı - Zambia, Zimbabwe, Botswana ve Namibia bir noktada kesişirler.
• En uzun ülke sınırı – ABD - Kanada arasındaki sınır 6.416 km boyunca uzanır.
• Keops Piramiti. Dünyanın yedi Harikasından biri olan Keops Piramidi, en eski ve en büyük piramittir. Yapımı yaklaşık 20 yıl süren ve 146.5 metre yükseklikte olan piramit tam 3.800 yıldır ayaktadır.
• En uzun asma köprü - 5 Nisan 1998 de Japonya’da açılan 3.911 m uzunluğundaki Akashi Kaikyo köprüsüdür.
• En uzun demiryolu tüneli Japonya’da 53.9 km olan Seikan Tüneli’dir.
• En Derin Mağara - Krubera Mağarası - Rusya'nın Abazya bögesinde bulunan Krubera mağarasının derinliği 2000 metreden fazla!
• Dünya'nın Merkezine En Uzak Nokta: Chimborazo Dağı, Ekvator - Dünya şekil olarak ekvatorda daha şişkin olduğu için, neredeyse tam ekvator üstünde bulunan Chimborazo Dağı'nın merkeze olan uzaklığı Everest Tepesi'nden daha fazla.
• Dünyanın bilinen en uzun insanı 1900'lü yılların başında ABD yaşayan Robert P. Wadlow. Öldüğünde boyu 2 metre 72 cm, ağırlığı da 220 kg idi.
• Dünya'daki en büyük kanyon Amerika Arizona'da bulunan Büyük Kanyon'dur. Amerika Birleşik Devletleri'nin güney- doğu'sunda yer alır. 350 kilometre uzunluğunda ve 1.6 kilometre derinliğindeki bu kanyon, Colorado Nehri tarafından oyulmuş..
• En kuzeydeki yerleşim birimi - Ny Alesond, Norveç – 78.5 derece kuzey
En güneydeki yerleşim birimi - Puerto Williams, Şili – 55.1 derece güney
• En yüksek yerleşim birimi Webzhuan, Çin – deniz seviyesinden 5.090 metre yüksekte bulunur.
• En yüksek heykel Çinde bulunan ve yapımı 2002 de tamamlanan ve 18 milyon dolara mal olan 130 metre uzunluğundaki Buda Bahar Tapınağı.
• En büyük dini yapı Kamboçyada bulunan ve 12. yüzyılda inşaa edilenAngkon Vat tapınağı 1000 km2 bir alana yayılmış durumda.
• Dünyanın en yüksek binası Dubaide bulunan Burç Halife gökdeleni. Yapımı 2010 yılında tamamlanan bina 828 metre (2717 ft) yüksekliğinde ve 163 katlı.
